Bệnh Rụng Trái Trên Cây Nhãn Là Gì? Triệu Chứng Và Biện Pháp Khắc Phục

Hiện tượng rụng trái trên cây nhãn đang trở thành mối lo ngại lớn của nhiều nông dân trồng nhãn trên khắp cả nước. Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất, chất lượng mà còn gây thiệt hại đáng kể về mặt kinh tế cho người trồng, đại lý vật tư nông nghiệp và các trang trại chuyên canh. Theo thống kê, tình trạng rụng trái có thể làm giảm đến 30-50% sản lượng, gây thiệt hại hàng trăm triệu đồng/ha/vụ. Vậy đâu là nguyên nhân và giải pháp nào hiệu quả để phòng trị bệnh rụng trái trên cây nhãn?

1. Tổng quan về bệnh rụng trái trên cây nhãn

Trước khi đi vào các biện pháp phòng trị, chúng ta cần hiểu rõ về hiện tượng rụng trái ở cây nhãn và tác động của nó đến người trồng.

1.1. Hiện trạng và mức độ phổ biến tại Việt Nam

Bệnh rụng trái trên cây nhãn đang diễn ra phổ biến tại nhiều vùng trồng nhãn trọng điểm như Hưng Yên, Bắc Giang, Sơn La, Đồng Tháp và nhiều tỉnh miền Tây Nam Bộ. Đây là hiện tượng xảy ra hàng năm, nhưng những năm gần đây diễn biến ngày càng phức tạp do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và các yếu tố môi trường.

Theo các chuyên gia nông nghiệp, có đến 70-80% vườn nhãn gặp phải tình trạng rụng quả ở các mức độ khác nhau, đặc biệt là trong giai đoạn quả non và giai đoạn quả bắt đầu chín.

1.2. Tác động kinh tế - ảnh hưởng đến thu nhập người trồng nhãn

Rụng trái không chỉ làm giảm sản lượng mà còn ảnh hưởng đến chất lượng nhãn, dẫn đến giá bán thấp. Tính toán sơ bộ cho thấy mỗi hecta nhãn mất khoảng 150-200 triệu đồng mỗi vụ do hiện tượng này gây ra. Đặc biệt, đối với các vùng chuyên canh nhãn, thiệt hại có thể lên đến hàng tỷ đồng mỗi năm.

Không chỉ nông dân, các đại lý vật tư nông nghiệp cũng chịu áp lực khi phải tìm kiếm giải pháp hiệu quả để hỗ trợ người trồng nhãn đối phó với tình trạng này.

Tổng quan về bệnh rụng trái trên cây nhãn.

2. Dấu hiệu & biểu hiện nhận biết rụng trái trên cây nhãn

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh rụng trái trên cây nhãn giúp nông dân có biện pháp can thiệp kịp thời, giảm thiểu thiệt hại.

2.1. Biểu hiện rụng trái sinh lý và rụng trái do bệnh, dinh dưỡng

Rụng trái sinh lý thường xảy ra đồng loạt sau khi đậu quả 2-3 tuần, là cơ chế tự nhiên của cây để điều chỉnh số lượng quả phù hợp với khả năng nuôi dưỡng. Quả rụng thường có màu xanh nhạt, không có dấu hiệu bệnh.

Trong khi đó, rụng trái do bệnh hoặc thiếu dinh dưỡng thường có những biểu hiện như:

• Quả có vết thâm đen, nứt vỏ
• Cuống quả chuyển màu vàng, nâu bất thường
• Rụng không đồng loạt, kéo dài
• Quả non bị héo trước khi rụng
• Trên quả xuất hiện đốm nâu, đen hoặc có phấn trắng

2.2. Phân biệt rụng trái tự nhiên và bất thường

Cây nhãn có hiện tượng rụng quả tự nhiên là bình thường, nhưng cần phân biệt với rụng quả bất thường để có biện pháp xử lý phù hợp:

3. Nguyên nhân gây bệnh rụng trái trên nhãn

Hiểu rõ nguyên nhân là chìa khóa để giải quyết hiệu quả tình trạng bệnh rụng trái trên cây nhãn. Có nhiều yếu tố khác nhau gây ra hiện tượng này.

3.1. Nguyên nhân sinh lý và môi trường

Các yếu tố môi trường bất lợi thường là tác nhân chính gây rụng quả trên cây nhãn:

• Thời tiết cực đoan: Nhiệt độ cao kéo dài (>35°C), mưa lớn trong thời gian ra hoa, đậu quả làm giảm khả năng thụ phấn và gây rụng quả non.
• Gió mạnh: Làm rung lắc cành, khiến quả non bị tổn thương và rụng.
• Độ ẩm cao kéo dài: Tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển, đồng thời làm giảm quá trình thụ phấn.
• Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Biên độ nhiệt ngày-đêm quá cao gây sốc nhiệt cho cây, dẫn đến rụng quả.

3.2. Nguyên nhân do dinh dưỡng

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển quả nhãn:

• Thiếu vi lượng quan trọng: Đặc biệt là thiếu Canxi và Bo, hai nguyên tố có vai trò quyết định trong quá trình phát triển và bám giữ quả.
• Mất cân đối dinh dưỡng: Bón quá nhiều đạm (N) mà thiếu lân (P) và kali (K) khiến cây phát triển về thân lá mà không đủ dưỡng chất nuôi quả.
• Đất bạc màu, thiếu hữu cơ: Làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng của rễ cây.
• Thời điểm bón phân không phù hợp: Bón phân không đúng thời điểm khiến cây không hấp thu được dinh dưỡng khi cần thiết.

3.3. Nguyên nhân do sâu bệnh, nấm, vi khuẩn

Các tác nhân sinh học cũng là nguyên nhân phổ biến gây bệnh rụng trái trên cây nhãn:

• Bệnh phấn trắng: Phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao, nhiệt độ thấp, tấn công lá và chùm quả.
• Bệnh thán thư: Gây thối quả, làm quả rụng hàng loạt trong mùa mưa.
• Bệnh sương mai: Tấn công lá và quả non, gây rụng quả và làm giảm khả năng quang hợp.
• Côn trùng gây hại: Rầy, bọ xít, sâu đục quả đều có thể gây tổn thương trực tiếp đến quả hoặc chuyển mầm bệnh.

3.4. Các nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân chính trên, còn có những yếu tố khác góp phần làm trầm trọng thêm hiện tượng rụng quả:

• Tưới tiêu không hợp lý: Thiếu nước hoặc úng nước đều gây stress cho cây, dẫn đến rụng quả.
• Biện pháp canh tác lạc hậu: Cắt tỉa không đúng kỹ thuật, quản lý vườn không hợp lý.
• Giống cây không thích nghi: Trồng giống nhãn không phù hợp với điều kiện địa phương.

Nguyên nhân gây bệnh rụng trái trên nhãn.

4. Giải pháp phòng ngừa và điều trị rụng trái trên cây nhãn

Với hiểu biết về nguyên nhân, chúng ta có thể áp dụng các giải pháp hiệu quả để phòng ngừa và khắc phục tình trạng bệnh rụng trái trên cây nhãn.

4.1. Biện pháp canh tác tổng hợp (IPM)

Quản lý cây trồng tổng hợp là phương pháp tiếp cận hiệu quả nhất để ngăn ngừa rụng trái:

• Cải tạo đất và bón phân hợp lý:
   
  • Bón vôi cải tạo đất chua, tăng pH đất
  • Bổ sung phân hữu cơ vi sinh để cải thiện cấu trúc đất
  • Cân đối NPK theo tỷ lệ phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cây
  • Bổ sung Canxi, Bo đúng thời điểm (trước ra hoa 15-20 ngày và sau đậu quả 10-15 ngày)
• Chế độ tưới nước khoa học:
   
  • Tưới đủ ẩm trong mùa khô
  • Tạo hệ thống thoát nước tốt trong mùa mưa
  • Áp dụng tưới nhỏ giọt, tưới phun để tiết kiệm nước và duy trì độ ẩm ổn định

4.2. Giải pháp phòng trị nấm bệnh, côn trùng

Kiểm soát sâu bệnh là yếu tố then chốt để ngăn ngừa rụng trái:

• Biện pháp canh tác:
   
  • Cắt tỉa cành lá nhiễm bệnh, tiêu hủy để ngăn lây lan
  • Giữ vườn sạch sẽ, thông thoáng, tránh ẩm ướt kéo dài
  • Tạo khoảng cách hợp lý giữa các cây để giảm thiểu lây nhiễm
• Phun thuốc phòng trừ hiệu quả:
   
  • Phun thuốc phòng nấm định kỳ trước mùa mưa
  • Sử dụng thuốc trừ sâu sinh học, ít độc hại cho môi trường
  • Phun luân phiên nhiều loại thuốc để tránh kháng thuốc
  • Tuân thủ thời gian cách ly để đảm bảo an toàn thực phẩm

4.3. Ứng dụng công nghệ cao trong quản lý vườn nhãn

Nông nghiệp hiện đại mang đến nhiều giải pháp tiên tiến:

• Sử dụng chế phẩm sinh học:
  • Áp dụng các chế phẩm vi sinh tăng cường hệ miễn dịch cho cây
  • Sử dụng nấm đối kháng Trichoderma, Bacillus để kiểm soát nấm bệnh
  • Phun các chế phẩm giữ quả, tăng cường khả năng đậu quả
• Công nghệ thông minh trong quản lý vườn cây:
  • Hệ thống cảm biến theo dõi độ ẩm, nhiệt độ, dinh dưỡng trong đất
  • Phần mềm dự báo sâu bệnh dựa trên dữ liệu thời tiết
  • Ứng dụng điều khiển từ xa hệ thống tưới, phun thuốc tự động

Xem thêm: Bệnh Đốm Lá Trên Cây Xoài Là Gì? Dấu Hiệu Nhận Biết Và Biện Pháp Phòng Ngừa

Giải pháp phòng ngừa và điều trị rụng trái trên cây nhãn.

5. Lưu ý cho nông dân, đại lý vật tư nông nghiệp, trang trại chuyên canh nhãn

Để ngăn ngừa hiệu quả bệnh rụng trái trên cây nhãn, cần lưu ý những điểm sau:

5.1. Quy trình, thời điểm bón phân và phun thuốc hiệu quả nhất

Thời điểm can thiệp đóng vai trò quyết định trong việc phòng ngừa rụng trái:

• Bón phân:
   
  • Bón phân hữu cơ vào đầu mùa mưa
  • Bổ sung NPK trước khi ra hoa 1 tháng
  • Phun Canxi-Bo khi quả đạt kích thước đầu đũa
  • Bón thêm kali khi quả bắt đầu phát triển
• Phun thuốc:
   
  • Phun phòng nấm bệnh trước mùa mưa 2 tuần
  • Phun thuốc trừ sâu khi phát hiện côn trùng gây hại
  • Phun chất kích thích sinh trưởng vào giai đoạn quả non

5.2. Chọn sản phẩm chất lượng, nguồn gốc rõ ràng

Chất lượng vật tư nông nghiệp quyết định hiệu quả phòng trị:

• Chọn mua sản phẩm từ các công ty uy tín, có giấy phép lưu hành
• Ưu tiên các sản phẩm sinh học, thân thiện môi trường
• Kiểm tra kỹ hạn sử dụng, nguồn gốc xuất xứ
• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi áp dụng

5.3. Tư vấn kỹ thuật và đồng hành cùng chuyên gia

Không tự ý điều trị khi chưa xác định rõ nguyên nhân:

• Tham khảo ý kiến chuyên gia nông nghiệp trước khi can thiệp
• Tham gia các khóa tập huấn, hội thảo về kỹ thuật trồng nhãn
• Liên hệ với đội ngũ kỹ thuật của Santari để được tư vấn phù hợp
• Chia sẻ kinh nghiệm với những nông dân có vườn nhãn thành công

Lưu ý cho nông dân, đại lý vật tư nông nghiệp, trang trại chuyên canh nhãn.

Bệnh rụng trái trên cây nhãn không chỉ làm giảm sản lượng mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng và giá trị thương phẩm của trái. Tuy nhiên, với sự hiểu biết đúng đắn về nguyên nhân – từ điều kiện thời tiết, thiếu hụt dinh dưỡng đến tác động của sâu bệnh – cùng với việc áp dụng các biện pháp canh tác, chăm sóc và phòng trị hợp lý, người trồng hoàn toàn có thể kiểm soát tốt tình trạng rụng trái, đảm bảo vườn nhãn phát triển ổn định và cho năng suất bền vững.

Sự chủ động trong việc theo dõi vườn, điều chỉnh kịp thời chế độ dinh dưỡng, phòng trừ sâu bệnh hiệu quả và lựa chọn sản phẩm chất lượng chính là chìa khóa để bảo vệ vụ mùa, giữ vững hiệu quả kinh tế lâu dài.

Nếu bà con đang tìm kiếm giải pháp tối ưu để xử lý tình trạng rụng trái trên cây nhãn, hãy liên hệ với Santari – đơn vị chuyên cung cấp phân bón vi sinh, chế phẩm sinh học và thuốc bảo vệ thực vật thân thiện với môi trường, được nghiên cứu phù hợp từng vùng trồng và từng giai đoạn sinh trưởng.

Với đội ngũ kỹ thuật sát vườn, sản phẩm chất lượng cao và quy trình tư vấn bài bản, Santari cam kết mang đến giải pháp toàn diện – dễ áp dụng – hiệu quả lâu dài cho nhà vườn, đại lý và trang trại.

Thông Tin Liên Hệ Santari: 

Tư vấn sản phẩm: 0904.394.655 / 0903.175.183

Tư vấn kỹ thuật: 0903175183

Hotline CSKH: 0789917927

Địa chỉ: 285 Nguyễn Kim Cương, Ấp 7A, xã Tân Thạnh Đông, huyện Củ Chi, TPHCM

Email: Santarivietnam@gmail.com