Bệnh Thán Thư Trên Cây Ớt Gây Hại Thế Nào? Cách Khắc Phục Kịp Thời

Ớt là một trong những cây trồng có giá trị kinh tế cao tại Việt Nam, được trồng rộng rãi từ Bắc vào Nam với diện tích lên đến hàng chục nghìn hecta mỗi năm. Tuy nhiên, bệnh thán thư trên cây ớt đang trở thành nỗi lo lớn của nông dân, gây thất thu nghiêm trọng lên đến 30-50% sản lượng ở nhiều vùng trồng. Bệnh không chỉ làm giảm năng suất mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và giá trị thương phẩm, đe dọa sinh kế của hàng ngàn hộ nông dân. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin đầy đủ về bệnh thán thư trên cây ớt cùng các giải pháp phòng trừ hiệu quả, giúp bảo vệ vụ mùa và nâng cao hiệu quả kinh tế.

1. Tìm hiểu bệnh thán thư trên cây ớt

Bệnh thán thư là một trong những bệnh hại phổ biến và nguy hiểm nhất trên cây ớt, gây thiệt hại lớn cho người trồng. Để có biện pháp phòng trừ hiệu quả, cần hiểu rõ về nguyên nhân, điều kiện phát sinh và tác động của bệnh.

1.1. Nguyên nhân gây ra bệnh thán thư

Bệnh thán thư trên cây ớt chủ yếu do nấm Colletotrichum spp. gây ra, trong đó phổ biến nhất là các loài C. capsici và C. gloeosporioides. Nấm bệnh có khả năng tồn tại trong đất, trên tàn dư thực vật và hạt giống bị nhiễm bệnh. Bào tử nấm có thể lan truyền qua gió, nước mưa, côn trùng hoặc dụng cụ canh tác bị nhiễm bệnh.

1.2. Điều kiện phát sinh, phát triển và lây lan bệnh

Bệnh thán thư thường phát triển mạnh trong điều kiện:

• Nhiệt độ: Khoảng 25-30°C là điều kiện lý tưởng cho nấm phát triển.
• Độ ẩm cao: Độ ẩm không khí trên 80% và đặc biệt sau những trận mưa kéo dài.
• Canh tác không hợp lý: Mật độ trồng dày, tưới nước quá nhiều, bón phân không cân đối (nhất là dư đạm).
• Vườn ớt không vệ sinh: Có nhiều tàn dư thực vật bị nhiễm bệnh từ vụ trước.

Nấm bệnh có thể lây lan nhanh chóng qua việc tiếp xúc trực tiếp giữa cây khỏe và cây bệnh, hoặc thông qua các giọt nước bắn từ cây bệnh sang cây khỏe khi tưới nước hoặc trời mưa.

Tìm hiểu bệnh thán thư trên cây ớt.

1.3. Ảnh hưởng của bệnh thán thư đến năng suất và chất lượng ớt

Bệnh thán thư gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cho cây ớt:

• Giảm khả năng quang hợp khi lá bị nhiễm bệnh.
• Làm chết ngọn, khô cành, gây rụng lá và quả non.
• Trên quả ớt, bệnh làm giảm chất lượng, không đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.
• Thiệt hại năng suất có thể lên đến 30-70% trong điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển.
• Tăng chi phí sản xuất do phải sử dụng nhiều thuốc phòng trừ.

2. Triệu chứng nhận biết bệnh thán thư trên cây ớt

Việc nhận biết sớm triệu chứng bệnh thán thư có vai trò quan trọng trong phòng trừ kịp thời, giảm thiểu thiệt hại cho vụ mùa.

2.1. Dấu hiệu bệnh trên thân, lá, ngọn ớt

Trên lá:

• Ban đầu xuất hiện các đốm nhỏ màu nâu đen, hình tròn hoặc bầu dục.
• Các đốm dần mở rộng, tạo thành các vòng đồng tâm với phần trung tâm màu xám hoặc nâu nhạt.
• Khi bệnh nặng, các đốm liên kết làm lá khô héo và rụng sớm.

Trên thân và cành:

• Xuất hiện các vết bệnh màu nâu đen, hơi lõm xuống.
• Vết bệnh lan rộng làm thân và cành bị thắt lại, gây chết ngọn hoặc khô cành.
• Trên các vết bệnh có thể thấy các chấm đen nhỏ là cơ quan sinh sản của nấm.

2.2. Triệu chứng bệnh thán thư trên quả ớt

Bệnh thán thư gây hại nặng nhất trên quả ớt với các dấu hiệu điển hình:

• Ban đầu xuất hiện các đốm nhỏ, hơi lõm, màu nâu đen trên vỏ quả.
• Các đốm phát triển thành vòng đồng tâm, sau đó lan rộng và sâu vào thịt quả.
• Trong điều kiện ẩm độ cao, trên bề mặt vết bệnh xuất hiện lớp bào tử màu hồng cam hoặc đen.
• Quả bị nhiễm bệnh nặng sẽ bị thối, nhăn nheo và rụng sớm.
• Trên quả chín, vết bệnh có màu nâu đen rất dễ nhận biết, làm giảm nghiêm trọng giá trị thương phẩm.

2.3. Phân biệt bệnh thán thư với các bệnh khác trên ớt

Cần phân biệt bệnh thán thư với một số bệnh thường gặp khác trên cây ớt:

• Bệnh đốm lá: Vết bệnh thường có viền vàng rõ rệt và không tạo vòng đồng tâm như thán thư.
• Bệnh héo xanh: Cây héo đột ngột nhưng lá vẫn xanh, rễ và gốc thường bị thối đen.
• Bệnh phấn trắng: Xuất hiện lớp phấn trắng trên lá, không có đốm đen hay vòng đồng tâm.

Triệu chứng nhận biết bệnh thán thư trên cây ớt.

3. Các biện pháp phòng ngừa bệnh thán thư trên cây ớt

Phòng bệnh luôn hiệu quả hơn chữa bệnh, đặc biệt với bệnh thán thư trên cây ớt - một bệnh khó kiểm soát khi đã phát triển.

3.1. Biện pháp canh tác

Chọn giống và xử lý hạt giống:

• Sử dụng giống ớt có khả năng kháng hoặc chống chịu với bệnh thán thư.
• Hạt giống phải được chọn từ những quả khỏe mạnh, không bị nhiễm bệnh.
• Xử lý hạt giống bằng nước ấm 50°C trong 30 phút hoặc ngâm với thuốc trừ nấm trước khi gieo.

Vệ sinh đồng ruộng:

• Thu gom và tiêu hủy tàn dư thực vật sau mỗi vụ trồng, đặc biệt là các bộ phận bị nhiễm bệnh.
• Làm sạch cỏ dại xung quanh vườn ớt vì chúng có thể là ký chủ phụ của nấm gây bệnh.
• Vệ sinh dụng cụ canh tác trước khi sử dụng cho vườn ớt mới.

Kỹ thuật canh tác hợp lý:

• Gieo trồng với mật độ thích hợp (khoảng 40-50 cm giữa các cây), tránh trồng quá dày.
• Tạo giàn cho cây ớt để tăng sự thông thoáng, giảm độ ẩm trong tán cây.
• Luân canh với các cây trồng khác họ (không phải họ cà) như ngô, đậu, hành... để giảm nguồn bệnh trong đất.
• Bón phân cân đối, tránh bón thừa đạm làm cây mềm yếu dễ nhiễm bệnh.
• Tăng cường bón phân có chứa canxi, bo, kẽm giúp cây khỏe và tăng sức đề kháng.
• Tưới nước hợp lý, tốt nhất là tưới nhỏ giọt hoặc tưới gốc, tránh làm ướt lá và quả.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh thán thư trên cây ớt.

4. Các biện pháp xử lý khi vườn ớt đã bị nhiễm bệnh thán thư

Khi phát hiện bệnh thán thư xuất hiện trong vườn, cần có biện pháp xử lý kịp thời để hạn chế sự lây lan và thiệt hại.

4.1. Thu gom tiêu huỷ kịp thời các bộ phận bị bệnh

• Thường xuyên kiểm tra vườn ớt, phát hiện sớm các cây, quả bị bệnh.
• Cắt bỏ lá, cành bị bệnh, thu gom quả bị nhiễm bệnh và tiêu hủy bằng cách đốt hoặc chôn sâu.
• Không nên vứt bỏ các bộ phận bị bệnh trong hoặc gần vườn ớt.
• Sau khi thu gom, rửa sạch tay và dụng cụ bằng cồn hoặc dung dịch tẩy để tránh lây lan bệnh.

4.2. Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng hướng dẫn

Các loại thuốc hiệu quả với bệnh thán thư:

• Thuốc có hoạt chất Azoxystrobin, Difenoconazole, Propineb, Mancozeb.
• Thuốc sinh học chứa Trichoderma, Bacillus subtilis có tác dụng đối kháng với nấm gây bệnh.
• Thuốc có nguồn gốc thảo mộc như chiết xuất từ cây xoan, tỏi, gừng, nghệ cũng có hiệu quả nhất định.

Lưu ý khi sử dụng thuốc BVTV:

• Phun thuốc vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh thuốc bị phân hủy do nhiệt độ cao.
• Phun đều cả hai mặt lá, thân cây và quả.
• Tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng và thời gian cách ly theo hướng dẫn.
• Luân phiên sử dụng các loại thuốc có hoạt chất khác nhau để tránh tạo ra nấm kháng thuốc.
• Phun phòng trước khi bệnh xuất hiện, đặc biệt trong thời kỳ cây ra hoa, đậu quả.

Xem thêm: Bệnh Mốc Trắng Trên Cây Điều: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Xử Lý Hiệu Quả

Các biện pháp xử lý khi vườn ớt đã bị nhiễm bệnh thán thư.

5. Giải pháp tổng hợp phòng trừ bệnh thán thư trên cây ớt

Phòng trừ hiệu quả bệnh thán thư đòi hỏi áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp, kết hợp giữa canh tác và hóa học một cách hợp lý.

5.1. Quy trình phòng bệnh chủ động

Trước khi trồng:

• Chọn đất có độ thoát nước tốt, không trũng, úng.
• Xử lý đất bằng vôi bột (300-500kg/ha) để điều chỉnh độ pH.
• Bón lót đầy đủ phân hữu cơ đã hoai mục, bổ sung vi sinh đối kháng vào đất.
• Xử lý hạt giống kỹ lưỡng trước khi gieo.

Giai đoạn sinh trưởng:

• Bón phân cân đối, tăng cường phân lân, kali và các trung vi lượng.
• Áp dụng chế độ tưới nước hợp lý, tránh tưới quá nhiều vào thời điểm cây ra hoa, đậu quả.
• Phun định kỳ các chế phẩm sinh học tăng cường sức đề kháng cho cây.
• Phun phòng bệnh với thuốc trừ nấm khi thời tiết thuận lợi cho bệnh phát triển.

Giai đoạn ra hoa, đậu quả:

• Tăng cường bón phân chứa canxi để tăng độ cứng cáp cho quả.
• Phun định kỳ thuốc phòng bệnh mỗi 7-10 ngày, nhất là sau mưa.
• Thường xuyên kiểm tra, phát hiện sớm và xử lý ngay các ổ bệnh.

5.2. Kinh nghiệm thực tiễn trong phòng trừ bệnh thán thư

Dựa trên kinh nghiệm của các nông dân trồng ớt thành công:

• Nên trồng ớt trên đất cao, thoát nước tốt, tránh trồng liên tiếp trên cùng một mảnh đất.
• Cải tạo đất bằng phân hữu cơ vi sinh giúp cây khỏe, ít bị bệnh hơn.
• Trồng ớt kết hợp với một số cây như húng quế, hành tỏi có tác dụng xua đuổi côn trùng và hạn chế một số bệnh.
• Phun dung dịch tỏi, ớt, gừng ủ chua có hiệu quả phòng ngừa bệnh thán thư ở giai đoạn đầu.
• Thường xuyên bón bổ sung canxi và silic giúp tăng khả năng chống chịu bệnh cho cây ớt.
• Che mưa cho vườn ớt trong mùa mưa là biện pháp hiệu quả để giảm thiểu bệnh thán thư.

Bệnh thán thư trên cây ớt là mối đe dọa nghiêm trọng đối với năng suất và chất lượng, có thể gây thiệt hại kinh tế lớn cho người trồng ớt. Việc phòng trừ bệnh hiệu quả đòi hỏi sự kết hợp đồng bộ các biện pháp từ chọn giống, xử lý đất, kỹ thuật canh tác đến sử dụng hợp lý các loại thuốc bảo vệ thực vật.

Áp dụng nguyên tắc "phòng bệnh hơn chữa bệnh" là chìa khóa để bảo vệ vườn ớt khỏi bệnh thán thư. Thực hiện tốt vệ sinh đồng ruộng, chăm sóc cây khỏe mạnh, bón phân cân đối và can thiệp sớm khi phát hiện bệnh sẽ giúp giảm thiểu tác hại của bệnh thán thư, bảo đảm năng suất và chất lượng ớt, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người sản xuất.

Để được tư vấn và cung cấp giải pháp phòng trừ bệnh thán thư hiệu quả, Quý bà con, đại lý vui lòng liên hệ Santari qua hotline để được hỗ trợ kịp thời.

Thông Tin Liên Hệ Santari: 

Tư vấn sản phẩm: 0904.394.655 / 0903.175.183

Tư vấn kỹ thuật: 0903175183

Hotline CSKH: 0789917927

Địa chỉ: 285 Nguyễn Kim Cương, Ấp 7A, xã Tân Thạnh Đông, huyện Củ Chi, TPHCM

Email: Santarivietnam@gmail.com